تاریخ جهانگشای جوینی

عطاملک جوینی

 مصحح: محمد قزوینی

تاريخ جهانگشاي جويني، تاليف «علاء‌الدين عطا ملک‌بن محمد»، از رجال و مورخان ايراني در قرن 7 هجري قمري است. عطاملک در 623 هجري متولد شد. از جواني، قبل از آن که به سن بيست سالگي برسد، وارد کارهاي ديواني شد و به خدمت امير ارغون خان (حکمران خراسان) پيوست و دوبار همراه وي به مغولستان سفر کرد. عطاملک در سال 654 هجري که هولاگر خان به خراسان آمد، به خدمت او درآمد و در جنگ‌هاي او با اسماعيليان الموت و خليفه عباسي در بغداد شرکت کرد. در سال 657 هجري به حکومت عراق عرب و خوزستان منصوب شد و بيش از 20 سال در آن سمت باقي ماند اما عاقبت در عهد اباقاخان خود و بردارش شمس‌الدين به سعايت مجدالملک يزدي دستگير و زنداني شدند. چون تگودار به سلطنت رسيد، عطاملک از زندان رهايي يافت (681 ه.ق)، ولي اندکي بعد در اران درگذشت و در تبريز به خاک سپرده شد. «تسليه‌الاخوان» (رساله‌اي به فارسي در شرح آن چه در ايام اباقاخان بر او گذشته بود) و «تاريخ جهانگشاي» از آثار اوست. تاريخ جهانگشاي، نثري منشيانه دارد و از مراجع معتبر تاريخ مغول است و مطالبي در آن آمده که در منابع ديگر به دست نمي‌آيد. مورخاني چون وصاف الحضره، خواجه رشيدالدين فضل‌الله، ابن‌العبري، ابن الطقطقي، شهاب‌الدين احمدبن يحيي کاتب دمشقي، حمدالله مستوفي و خواندمير و ميرخواند
مطالبي از او نقل و اقتباس کرده‌اند…
نسخه‌اى است كامل و واصحّ و اقدم نسخ جهانگشاى محفوظه در كتابخانه ملّى پاريس و نسخه اساس است يعنى بناى طبع كتاب بر اين نسخه است بالأصالة، اين نسخه به قطع نيم ورقىِ بزرگ و بخطّ نَسْح خواناى خوب و مشتمل است بر 174 ورق كه  348 صفحه باشد هر صفحه‌اى 27 سطر، تاريخ كتابت اين نسخه در چهارم ذى‌الحجّه سنه  689 است يعنى فقط هشت سال (هشت سال تمام بدون يك روز كم و زياد) بعد از وفات مصنّف كه در چهارم ذى‌الحجّه سنه 681 واقع شد.

725,000 تومان

جزئیات کتاب

وزن 3000 گرم
ابعاد 24 × 17 سانتیمتر
پدیدآورندگان

عطاملک جوینی, محمد قزوینی

نوع جلد

گالینگور

نوبت چاپ

چهارم

قطع

وزیری

تعداد صفحه

1016

سال چاپ

1402

موضوع

متون کهن فارسی

تعداد مجلد

یک

وزن

3000

جنس کاغذ

بالک (سبک)

 گزیده ای از کتاب تاریخ جهانگشای جوینی

فرمان شد تا طايفه از امرا براى استيفاى آن بر عقب علاءالدّين روان شدند و در تكريت بوى رسيدند و فرمان اباقا را بوى شنوانيدند، علاءالدّين گويد  دانستم كه كار جدّ است

 در آغاز تاریخ جهانگشای جوینی می خوانیم

جلد اول

 

در تاريخ چنگيزخان و اعقاب او تا كيوك خان

 

 

 

 

فهرست

 

 

 

در شرح احوال علامه قزوينى              7

مقدمه مصحح شامل شرح احوال صاحب ديوان علاءالدين عطاملك جُوينى، مصنف كتاب             17

ديباچه مصنف         113

فَصْل در چگونگى احوال مغول پيش از عهد دولت و خروج چنگزخان            125

ذكر قواعدى كه چنگزخان بعد از خروج نهاد و ياساها كه فرمود       127

ذكر خروج چنگزخان و ابتداى انتقال دولت و مملكت ملوك جهان بدو و…        134

ذكر ابناء چنگزخان              137

ذكر استخلاص بلاد ايغور و انقياد ايدى‌قوت         140

ذكر تتمّه احوال ايشان           142

ذكر نسبِ ايدى‌قُوتْ و بلاد ايغور بر موجب زعم ايشان        146

ذكر احوال كوچلك و توق تغان            151

ذكر امام شهيد علاءالدّين محمّد الختنى رحمة‌اللّه عليه           157

ذكر استخلاص نواحى الماليغ و قياليغ و فولاد و احوال امراى آن        160

ذكر سبب قصد ممالك سلطان   162

ذكر توجّه خان جهانگشاى بممالك سلطان و استخلاص اترار             165

ذكر توجّه الش‌ايدى بجَنْد و استخلاص آن حدود   169

ذكر استخلاص فناكت و خجند و احوال تيمور ملك           172

ذكر استخلاص ماوراءالنهر بر سبيل اجمال            175

ذكر استخلاص بخارا             176

ذكر خروج تارابى     184

ذكر استخلاص سمرقند           189

ذكر واقعه خوارزم    193

ذكر حركت چنگزخان بجانب نخشب و تُرمد        198

ذكر عبور چنگزخان بر معبر ترمد و استخلاص بلخ            199

ذكر توجّه چنگزخان بحرب سلطان        201

ذكر مراجعت چنگزخان         204

ذكر رفتن تُرباى تقشى بطلب سلطان جلال‌الدّين     206

ذكر يَمه و سُبتاى بر عقب سلطان محمّد   207

ذكر استخلاص تولى خراسان را بر سبيل اجمال     210

ذكر احوال مرو و كيفيّت واقعه آن         212

ذكر واقعه نيشابور     223

ذكر جلوس پادشاه جهان قاآن در مسند خانى و دست جهانبانى         230

ذكر حركت پادشاه جهان قاآن بجانب ختاى و فتح آن        238

ذكر قوريلتاى دوّم    241

ذكر صادرات افعال قاآن        245

ذكر منازل و مراحل قاآن       273

ذكر توراكينا خاتون              276

ذكر فاطمه خاتون    279

ذكر جلوس كيوك‌خان در چهار بالش خانى          282

ذكر احوال اغول‌غايمش خاتون و پسران او          293

ذكر توشى و احوال او و جلوس باتو بموضع او      297

ذكر استخلاص بلغار و حدود آس و روس           299

ذكر خيل‌كلار و باشغرد          300

ذكر جغتاى            301

توضيحات: در بيان نسبت بعضى از ابيات مذكور در جهانگشاى بقائلين آن        3

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “تاریخ جهانگشای جوینی”